Dzisiaj w DDTVN, jednym uchem słuchałam reportażu o chłopaku, który wykonuje miniatury warszawskich kamienic. Temat przyznam szczerze mnie zaintrygował. Z historii jestem kiepska, a niestety historię mojego miasta znam tylko poszlakowo. Gdy usłyszałam więc, że podczas poszerzania ulicy Marszałkowskiej, wyburzono zabytkowe kamienice, zmroziło mnie dogłębnie. Jak to? Postanowiłam poszukać informacji na ten temat bo humor i tak miałam już popsuty.
http://dziendobry.tvn.pl/video/marszalkowka-76-miejsce-z-historia-w-tle,1,newest,75117.html
Paweł Chmurzyński rzeźbi w modelinie, którą potem zalewa mieszaniną kamionki i gipsu, której recepturę trzyma w sekrecie. Robienie miniatur kamienic staromiejskich go trochę znudziło i postanowił zrekonstruować wszystkie kamienice, które przed 1939r stały wokół ulicy Marszałkowskiej a było ich ponad 300. Zajmuje się tym od ponad dwóch lat. Aby powstała miniatura potrzeba wielu szczegółowych informacji, takich jak plany budynków, pomiary elewacji, fotografie detali architektonicznych. Na jedną kamienice potrzebuje nawet 20 zdjęć.
Podczas poszerzania ulicy Marszałkowskiej wyburzono ponad 100 kamienic w dobrym stanie! A wszystko prze budowę placu Konstytucji, który miał być miejscem kończącym pochody pierwszomajowe.
Od razu przypominałam film który ostatnio widziałam o tym jak w Zurychu przesunięto o 60m budynek. Trwało to 17h ale przygotowywano to kilkanaście godzin. Tam szanuje się zabytki. Tam są na to pieniądze. Szkoda, że my lekką ręką potrafimy pozbyć się naszej przeszłości.
Moving of the MFO building in Zurich 2012, time lapse from Patrick Gautschy on Vimeo.
Obecnie Marszałkowska ma tylko 21 zabytkowych kamienic (z 307 sprzed 1939r) z czego może 3 mają taką estetykę jak sprzed wojny.
Co ciekawe, w Warszawie budynki były już przesuwane. Wystarczy popatrzeć na obrócenie pałacu Lubomirskich. W 1970 r. zdecydowano o przesunięciu pałacu z pierwotnego miejsca. Marian Spychalski marszałek Ludowego Wojska Polskiego, zaproponował obrócenie pałacu, tak by zamykał kompozycję Osi Saskiej. Operacja obrotu trwała półtora miesiąca, od 30 marca do 18 maja 1970 r. Pałac odcięto od murów i fundamentów i na specjalnych kratownicach, po torach, powoli przesuwano na wyznaczone miejsce. W efekcie, budowlę z powodzeniem obrócono o 78 stopni. Jednak pałac był użytkowany administracyjnie natomiast kamienice to kamienice.
I jakby oszukać dalej, takich “przesunięć” w Warszawie było więcej. Specjalizuje się w tym firma Mostostal.
DOŚWIADCZENIE FIRMY MOSTOSTAL WARSZAWA S.A.
1961 rok - przesunięcie północnego pawilonu rogatki grochowskiej o 10,5 m
1962 rok - przesunięcie o 21 m kościoła Karmelitów Trzewiczkowych pw. Narodzenia NMP w al. Solidarności
1970 rok - obrócenie o 78 stopni Pałacu Lubomirskich przy pl. Żelaznej Bramy
2001 rok - przesunięcie południowego pawilonu rogatki grochowskiej o 7,8 m
Koszt przesuwania rogatki wyniósł 1,5 mln zł i trwał 3 godziny (przesunięto 600 tonowy budynek prawie o 8 metrów)
A co straciliśmy i kosztem czego wystarczy popatrzeć na te przykłady:
Marszałkowska 101
I tak na przykład na skrzyżowaniu ulicy Marszałkowskiej i al. Jerozolimskich stała willa własna architekta Henryka Marconiego.
Kamienica został zburzona w 1959 roku a w 1965 na jej miejscu wybudowano pawilon Cepelii. W latach 50-tych, 60-tych dzięki neonom było to jedno z najjaśniejszych miejsc w mieście.
Myślę że temat jest naprawdę ciekawy i warto przyjrzeć mu się z bliska.
Dzięki budowie placu Konstytucji inaczej MDM (Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej), która była jedną z kluczowych inwestycji 6letniego planu odbudowy Warszawy, stolica zyskała miejsce do pochodów i wieców.
Zobaczcie jak piękna była Marszałkowska:
A tak wyglądała i wygląda Marszałkowska róg Hożej (zdj. Janusz Jędrosz)
